نمونه سوالات امتحان نهایی زبان وادبیات فارسی

زبان فارسی 2
آزمون زبان فارسی 2 بسمه تعالی گروه آموزشی ادبیات استان همدان
خرداد ماه 85
نام و نام خانوادگی:  کلاس: وقت : 60 دقیقه

     
« برای پاسخ فقط از برگه سوال استفاده کنید »

1

2

3

4 الف)زبان شناسی (4 نمره )
آیا کر و لال ها از نعمت زبان برخوردارند؟ چرا ؟

تعداد هجا(بخش) و واج های کلمات زیر را مشخص کنید.
«یادگار»           هجا ............................................    واج ............................................              
    « آشیانه »      هجا ..........................................     واج ..........................................
تکواژ را تعریف کرده، انواع آن را با ذکر مثال نام ببرید.

در کدام یک از ساخت های زیر وند اشتقاقی و در کدام یک وند صرفی به کار رفته است؟
سخن سرایان                آزادی              سودمند                                                      سرشناس ترین                                                             
1

1

1

1

1

2

3

4

5
 ب)نگارش(5 نمره )
دو مورد از ویژگیهای زبان محاوره را بنویسید.

یک مقاله خوب چه ویژگیهایی دارد؟( دو مورد کافی است )

یک نوشته ادبی با موضوع دلخواه بنویسید (سه سطر) و یک عنوان مناسب برای آن انتخاب کنید.

کتب مرجع چگونه کتاب های هستند؟ دو کتاب مرجع نام ببرید.

برای گزارش نویسی- بعد از اینکه اطلاعات لازم را به دست آوردیم – اولین گام چیست؟

در علوم تجربی از روش ................... و در علوم انسانی از روش ...................... برای گرد آوری اطلاعات استفاده می شود. 
1

1

1

1

5/0

5/0

1

2 ج)دستور ( 8نمره )
زمان و وجه افعال زیر را بنویسید.
داشتم می رفتم   زمان............................  وجه ..........................                               رفته باشد           زمان ........................... وجه ..........................
افعال معلوم را با حفظ شخص و زمان مجهول کنید .
سروده بود                                                        خواهد نوشت
  
1

5/0

3

4

5

6

7

8

9 نوع اسمهای زیر را از نظر ویژگی ساخت تعیین کنید. (ساده، مشتق ، مشتق مرکب ، مرکب )
دبستان                        فیزیکدان                          پیش دانشگاهی                       گریه
جمله ای بنویسید که« کتاب» در آن اسم جنس باشد.

نوع اضافه ها را مشخص کنید.
تخت جمشید                     کمندگیسو                       دست طمع                   دیوان حافظ
واژه «خندان» را یک بار به صورت قید ویک بار در نقش مسند در جمله ای به کار برید.
خندان در نقش قید:
خندان در نقش مسند:
«دوست دارد» را در جمله ای به عنوان فعل مرکب به کار ببرید و ثابت کنید که فعل مرکب است.

اجزای اصلی جمله زیر را مشخص کنید نمودار درختی آن را رسم کنید
«مردم ایران به غلامرضا تختی جهان پهلوان می گفتند.»

در جمله مرکب مقابل، جمله هسته و جمله وابسته را مشخص کنید.«شنیده اید که علی از مسافرت آمده است ؟»
جمله هسته:                                                     جمله وابسته :      1

5/0

1

5/0
5/0
1

5/1

5/0

1

2
 املا و بیاموزیم (3نمره )
در گروه کلمات زیر 4 غلط املایی وجود دارد صحیح آنها را بنویسید.
رسای شهیدان – نقض غرض – عَلَم و درد – قریب و آواره – لطف و ملاحت – تبع و غریزه
1-                          2-                              3-                                   4-
جملات زیر را ویرایش کنید.(بدون توضیح جمله صحیح را بنویسید)
-نامه را بوسیله ی پست برایش فرستادم.
-نیروی انتظامی سارقان را دستگیر و به زندان فرستاد.
-ما به ایرانیّت خود افتخار می کنیم.
- تیم مقابل از روحیّه بدی برخوردار است. 
باسمه‌تعالي
 
سوالات امتحان نهايي درس : ادبيات فارسي (3) رشته : علوم تجربي ، رياضي فيزيك ساعت شروع : 8 صبح مدت امتحان : 80 دقيقه
سال سوم آموزش متوسطه تاريخ امتحان : 05/03/1384
دانش‌آموزان و داوطلبان آزاد سراسر كشور در نوبت دوم (خرداد ماه) سال 1384 اداره كل سنجش و ارزشيابي تحصيلي

 سؤالات بارم
 الف : معني و مفهوم شعر و نثر ( 6 نمره )
بيت ها و عبارت هاي زير را به نثر روان برگردانيد .

1ـ از شنيدن اسم شهر قند در دلم آب مي شد .  

25/0
 2ـ اهمال جانب من جايز نشمردي . 25/0
 3ـ به باد افره اين گناهم مگير . 25/0
 4ـ سر رشته ي امور از دستمون رفت .  25/0
 5ـ خسوف هاي كژخيم شكوهش را به ستيز بر مي خيزند . 5/0
 6ـ جان گدازي اگر به آتش عشق     
                                         عشق را كيمياي جان بيني 5/0
 7ـ به قهر يك قبضه ي خاك از روي جمله ي زمين برگرفت . 5/0
 8ـ زرين قبا ، زره زن از ابر سحرگهي             كان جا چو پيكِ بسته قبا مي فرستمت 75/0
 9ـ بونصر را بگوي امروز درستم و در اين دو سه روز ، بار داده آيد كه علت و تب تمامي زايل شد .  75/0
 10ـ پرده ي ناموس بندگان به گناه فاحش ندرد و وظيفه ي روزي به خطاي منكر نبرد .  1
 11ـ هر كه شدت حلقه ي در زود برد حلقه ي زر       
                                                   خاصه كه در باز كني محرم دروازه شود 1
 ب : معني لغت ( 2 نمره )
معني واژگان مشخص شده را بنويسيد .
1ـ طي دو سه لمحه همه چيز به خاكستر تبديل شد .               
 2ـ رستم به الحاح  از شاهزاده مي خواهد . 
 3ـ از هر كران بانگ رحيل آيد به گوشم 
 4ـ خرد را مكن با دل اندر مغاك  
 5ـ زاغي بر درختي گشن  خانه داشت . 
 6ـ پيرمرد با مباهات  به تصديقم مي نگريست . 
 7ـ چون كه موسي اين عتاب از حق شنيد . 
 8ـ رخت خود از باغ به راغي كشيد .  
 پ: خود آزمايي ( 4 نمره )

1ـ در بيت زير به كدام اعتقاد عاميانه اشاره شده است ؟
دوباره پلك دلم مي پرد ، نشانه ي چيست ؟
          شنيده ام كه مي آيد كسي به مهماني 

5/0
 2ـ منظور از عبارت « مرا نيز از عهده ي لوازم رياست بيرون بايد آمد و مواجب سعادت را به ادا رسانيد . » چيست ؟ 5/0
 3ـ با توجه به بيت زير چرا شاعر « دل هاي شكسته » را خوش آهنگ تر مي داند ؟
بشكن دل بي نواي ما را اي عشق         
                           اين ساز شكسته اش خوش آهنگ تر است  5/0
 4ـ مفهوم « غماز بودن خاك » در بيت زير چيست ؟ 
آب چه دانست كه او گوهر گوينده شود ؟        
                              خاك چه دانست كه او غمزه ي غمازه شود ؟  5/0
 5ـ در شعر زير « تاگور » به چگونه انسان هايي اشاره دارد ؟
آنان كه فانوسشان را / بر پشت مي برند ، / سايه هاشان پيش پايشان مي افتد ! 5/0
 6ـ با توجه به شعر « آفتاب / خار و خس مزرعه ي چشم تو » چرا شاعر آفتاب را خار و خس چشم جانباز مي داند ؟ 5/0
 7ـ از عبارت « مشتي رند را سيم دادند كه سنگ زنند . » چه پيامي را دريافت مي كنيد ؟ 5/0
 8ـ نويسنده ي « گل دسته ها و فلك » چه ايهام لطيفي را در انتخاب عنوان داستان به كار گرفته است ؟ 5/0
 ت : دانش هاي ادبي ( 3 نمره )

1ـ « جمال الدين عبدالرزاق اصفهاني » شاعر چه قرني است ؟  

25/0
 2ـ « پنج داستان » اثر كدام نويسنده ي معاصر است ؟  25/0
 3ـ نام ديگر كتاب « منطق الطير » چيست ؟ 25/0
 4ـ اثر معروف « نجم الدين دايه » چه نام دارد ؟ 25/0
 5ـ لحن و زاويه ي ديد داستان « گل دسته ها و فلك » چگونه است ؟ 5/0
 6ـ موضوع اصلي عرفان چيست ؟ و با ظهور كدام شاعر ، عرفان موضوع عمده ي شعر شاعران شد ؟ 5/0
 7ـ در بيت زير دو آرايه ي ادبي مشخص كنيد .
كنار نام تو لنگر گرفت كشتيِ عشق         
            بيا كه ياد تو آرامشي است طوفاني 5/0
 8ـ دربيت زير شاعر از چه آرايه اي براي خلق صحنه ي حماسي استفاده كرده است ؟
خروش آمد از باره ي هر دو مرد
                                               تو گفتي بدريد دشت نبرد  5/0
5 ث : درك مطلب ( 4 نمره )

1ـ در بيت زير مراد از « مرغ سحر » و « پروانه » چيست ؟
اي مرغ سحر ! عشق ز پروانه بياموز     
                                       كان سوخته را جان شد و آواز نيامد 

5/0
 2ـ مصراع دوم بيت « بيامد چنان تا لب هيرمند / همه دل پر از باد و لب پر ز پند » بيانگر چه حالت هايي است ؟ 5/0
 3ـ جمله ي « امير از آن جهان آمده » در عبارت زير كنايه از چيست ؟
امير از آن جهان آمده ، به خيمه فرود آمد و جامه بگردانيد . 5/0
 4ـ مفهوم كلي جمله ي « از گزند داس دروگر وقت ، هيچ روينده را زنهار نيست . » چه مي باشد ؟ 5/0
 5ـ در بيت « بازگشت و دفتر خود باز كرد / وصف او بر قدم فهم آغاز كرد » منظور از « دفتر خود باز كرد » چيست ؟ 5/0
 6ـ در بيت « تا به جايي رساندت كه يكي / از جهان و جهانيان بيني » به كدام اصل مهم عرفاني اشاره شده است ؟ 5/0
 7ـ مقصود از « گران جاني » و « چالاكي » در بيت « ما بري از پاك و ناپاكي همه / از گران جاني و چالاكي همه » چيست ؟ 5/0
 8ـ با توجه به عبارت زير به پرسش ها پاسخ دهيد .
چون كارِ دل به اين كمال رسيد ، گوهري بود در خزانه ي غيب كه آن را از نظر خازنان پنهان داشته بود .
الف) مقصود از « گوهر » چيست ؟
ب) « خازنان » چه كساني هستند ؟ 5/0
6 ج : شعر حفظي (1 نمره)
بيت هاي زير را كامل كنيد .
1ـ بي وفا نگار من ، مي كند به كار من
           . . . . .  . . . . . .
2ـ همچو . . . بگشا چشم و ببين كاندر خاك
           چند روي چو گل و قامت چون  . . . . است 

5/0
5/0
 جمع نمرات  20